Thực hiện chương trình hiện đại hóa, tự động hóa lưới điện theo Đề án “Phát triển lưới điện thông minh tại Việt Nam” do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngành điện đặt mục tiêu đến năm 2021, 100% số Trạm biến áp 110kV(TBA) được điều khiển từ xa và vận hành theo mô hình TBA không người trực.

Triển khai mô hình TBA 110kV không người trực hoặc bán người trực, trung tâm điều khiển là hướng đi tất yếu nhằm tự động hóa, hiện đại hóa hệ thống điện, xây dựng lưới điện thông minh, góp phần nâng cao năng suất lao động, giảm chi phí, tăng hiệu quả của hệ thống, đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục. Đề án xây dựng trung tâm điều khiển và triển khai 06/13 TBA 110kV không người trực đã được Công ty Điện lực Hải Dương đưa vào vận hành từ năm 2019, hiện tại Công ty Điện lực Hải Dương đang nỗ lực phấn đấu sẽ đưa thêm 07/13 TBA 110kV còn lại vào vận hành không người trực trong năm 2021, riêng đối với TBA 110kV xây dựng mới thì bắt buộc thiết kế theo tiêu chí không người trực nhằm không ngừng cải thiện và nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, vận hành hệ thống lưới điện truyền tải.

Trạm biến áp 110kV E8.13 - Ngọc Sơn

Mục tiêu của đề án tập trung vào việc thay thế thiết bị, nâng cấp, trang bị hệ thống công nghệ để cho phép Trung tâm điều khiển xa Hải Dương thu thập dữ liệu vận hành và điều khiển từ xa đối với các thiết bị chính trong các TBA 110kV. Theo đó, công nghệ sẽ thay thế một số nhiệm vụ của nhân viên vận hành tại các TBA; lực lượng lao động tại các TBA 110kV được cơ cấu, tổ chức lại với số lượng ít hơn. Cụ thể, thay vì mô hình truyền thống trước đây với 09 lao động/1TBA 110kV, sẽ còn 05 lao động tại 1 TBA ở địa bàn xa hoặc nhóm 10 lao động với Tổ thao tác lưu động quản lý từ 3- 5 TBA 110kV đã được chuyển đổi điều khiển giám sát từ xa; Trung tâm điều khiển xa Hải Dương cũng được trang bị thiết bị để giám sát tình trạng các TBA không người trực thuộc phạm vi quản lý của trung tâm.

Việc xây dựng Hệ thống trạm không người trực có rất nhiều việc cần phải làm, trong đó, yêu cầu tiên quyết là phải đảm bảo được thiết bị luôn ổn định trong quá trình vận hành lâu dài; kết nối với hệ thống SCADA và hệ thống điều khiển xa từ trạm kết nối về Trung tâm điều độ hệ thống điện vùng/miền đồng thời với việc xây dựng các trung tâm vận hành. Trạm 110kV được trang bị hệ thống điều khiển dựa trên các thiết bị chuyên dụng (máy tính công nghiệp, gateway...) có cấu hình dự phòng nóng (Hot-StandBy). Hệ thống máy tính sẽ thực hiện nhiệm vụ điều khiển và giám sát hoạt động của các thiết bị trong trạm đồng thời thực hiện chức năng của thiết bị đầu cuối để giao tiếp với Trung tâm điều khiển địa phương và Trung tâm điều độ Hệ thống điện miền. Hệ thống điều khiển trạm được thiết kế dựa trên các chuẩn quốc tế đảm bảo tính mở, thuận lợi cho việc thay thế, mở rộng, nâng cấp, độ tin cậy, tính độc lập cao. Khi một thiết bị điều khiển đơn lẻ bị sự cố, sẽ không làm ảnh hưởng đến các phần tử khác. Hệ thống điều khiển thể giao tiếp với hệ thống rơ le bảo vệ kỹ thuật số, có thể vận hành hoàn toàn không nguời trực nhưng vẫn có khả năng sử dụng, thao tác trong trường hợp có nhân viên vận hành tại trạm.

Hệ thống điều khiển được trang bị phần mềm SCADA chuyên dụng cho TBA có chức năng giám sát – điều khiển hệ thống. Phần mềm phải có khả năng thay đổi linh hoạt cho việc vận hành hệ thống. Ngoài ra, có 1 điều vô cùng quan trong là toàn bộ hệ thống điều khiển được cấp nguồn bởi các hệ thống nguồn AC, DC. Bởi vậy, các hệ thống nguồn này phải được dự phòng lẫn nhau, có tính sẵn sàng cao, được kết nối giám sát điều khiển từ xa qua hệ thống SCADA, thuận tiện trong vận hành & chuyển đổi phương thức cũng như sửa chữa.

Việc vận hành TBA không người trực góp phần nâng cao độ tin cậy cung cấp điện năng, góp phần tạo ra bước đột phá trong điều khiển theo dõi, cập nhật tình trạng hoạt động của máy móc, thiết bị tại trạm biến áp; đồng thời tối ưu hóa nhân lực, tăng năng suất lao động trong công tác quản lý vận hành.

TĂNG TRUNG- ĐỘI QLVH LĐCT-PCHD